Technische mbo-opleidingen blijven een mannenbolwerk

Lees hieronder het artikel van het Financieel Dagblad over meisjes in techniek.

Van elke honderd mbo-studenten die een opleiding ICT of techniek beginnen, zijn er nog geen vier vrouw. Zonde, vinden experts: met kleine aanpassingen kunnen scholen en bedrijven veel meer vrouwelijke technici binnenhalen én behouden.

Kelsey Kormelink staat als werktuigbouwkundige dagelijks achter een freesbank bij machinefabriek Veehof in Haaksbergen. De 22-jarige heeft plezier in haar werk, maar omschrijft haar studietijd op het mbo als ‘een hel’. ‘Ik zat met een ander meisje in een klas met jongens. Alle ogen waren op ons gericht. Ik voelde me vaak buitengesloten en belachelijk gemaakt.’

Kormelink was vorige week vrijdag een van de sprekers op een onderwijsconferentie in Utrecht, georganiseerd door VHTO. Deze organisatie is bijna veertig jaar geleden opgericht om meer vrouwen in de techniek te krijgen. Recente cijfers laten weinig vooruitgang zien. Tussen 2014 en 2018 steeg het aandeel vrouwelijke studenten onder technische mbo-studenten van 13% naar 13,95. Per vakgebied zijn de cijfers soms nog lager: bij opleidingen in de ICT, techniek en procesindustrie gaat het om nog geen 4%.

Een ‘schande’, vindt Ingenieur en bestuurslid Trudy de Vos van ROC van Twente. ‘Als we zo blijven doormodderen komt er elk jaar een procentpunt bij. We moeten echt meer doen. Iedereen wil meer mensen voor techniek. Die zijn er best, maar dan moet je wel je doelgroep verbreden. Dat betekent meer studenten met een migratieachtergrond en meer meiden, want die zie je nog veel te weinig.’

Gelijke kansen,  ongelijke behandeling

Volgens onderzoeker Birgit Pfeifer van Hogeschool Windesheim ligt de sleutel in het besef dat voor gelijke kansen een ongelijke behandeling nodig is. Ze toont een plaatje met drie mensen die over een schutting willen kijken en daarvoor allemaal een opstapje krijgen. De kleinste komt alsnog niet boven de schutting uit, terwijl de langste geen opstap nodig heeft. ‘Als we moed hebben, dan geven we de kleinste twee opstapjes en de langste geen’, zegt Pfeifer.

Voor technische mbo-opleidingen betekent het voorbeeld extra ondersteuning en aandacht voor minderheden, in dit geval vrouwen, op school en tijdens de stage. Bijvoorbeeld door vrouwelijke rolmodellen te laten zien. ‘En zeg niet dat er geen vrouwelijke techniekdocenten zijn’, waarschuwt Pfeifer. ‘Kijk eerst eens naar de vacaturetekst.’

Studievoorlichting

Met kleine aanpassingen is veel winst te behalen, zegt ook organisator VHTO. Zo is het bij veel technische opleidingen nog niet vanzelfsprekend om een netwerk op te bouwen van vrouwelijke alumni die gastlessen kunnen geven. Een gesprek met vrouwelijke studenten over hun ervaringen blijkt voor docenten, bestuurders en stagebegeleiders een openbaring. Of denk aan het selecteren van ‘vrouwvriendelijke’ stagebedrijven, met een deur op het toilet en overalls in vrouwenmaten.

Ook de studievoorlichting kan beter, laat projectmanager Lia Bleijenberg tijdens een workshop zien. Je kunt het doel van een opleiding duidelijk uitleggen (‘ouderen helpen met technologie’) en activiteiten voor vrouwen organiseren. ‘Onderzoek laat zien dat het voor meisjes belangrijk is om zonder concurrentie van jongens met techniek en programmeren aan de slag te gaan’, zegt Bleijenburg. ‘Zo krijgen ze zelfvertrouwen.’

Oud-student Kormelink wil nooit meer de vraag krijgen of ze ongesteld is als ze eens een keer bot reageert, zegt ze lachend. Door haar ervaringen heeft ze besloten om een lerarenopleiding te volgen. ‘Ik wil meisjes laten zien dat vrouwen ook een technisch vak kunnen geven.’